سباستین فتل؛ راننده محبوب فرمول یک

سباستین فتل، راننده آلمانی که سابقه 4 قهرمانی فرمول یک را دارد، در پایان فصل 2022 بازنشسته خواهد شد. نگاهی داریم به این راننده محبوب.

• فرمول یک؛ از پیدایش تا نحوه برگزاری

سباستین فتل یکی از خاص ترین راننده های تاریخ فرمول یک است که به افتخارهای بسیاری در این مسابقات رسیده است. در این مطلب بیشتر با سباستین فتل و دوران حرفه ای او آشنا می شویم و نگاهی داریم به بالا و پایین های این راننده آلمانی در فرمول یک.

شروع دوران حرفه ای

بعد از حضور در مسابقات کارتینگ، سباستین فتل کم کم شروع به مسابقه در ماشین های چرخ باز کرد. درخشش فتل در این مسابقات او را خیلی سریع و در نوجوانی به فرمول 3 رساند. راننده آلمانی که هنوز 18 سال هم نداشت، شانس این را پیدا کرد تا در ماشین تیم ویلیامز قرار بگیرد و رانندگی در یک ماشین فرمول یک را تجربه کند.

تیم ساوبر که استعداد فتل را دیده بود، او را به خدمت گرفت و در سال 2006، فتل راننده آزمایشی تیم BMW Sauber بود. فتل همزمان در مسابقات فرمول 3 هم شرکت کرد و در این بین توانست در تمرین های 2 مسابقه فرمول یک نیز شرکت کند.

در فصل 2007 و با تصادف رابرت کوبیتسا در مسابقه کانادا 2007، سباستین فتل جایگزین راننده لهستانی ساوبر برای مسابقه آمریکا شد. فتل توانست در تعیین خط هفتم شود و مسابقه اصلی را نیز در جایکاه هشتم به پایان رساند. فتل در آن زمان به جوان ترین راننده فرمول یک تبدیل شد که موفق به کسب امتیاز می شود.

درخشش در تورو روسو و ثبت چند رکورد

فتل از زمانی که کارتینگ کار می کرد، عضو آکادمی ردبول بود و از ابتدا مشخص بود که آینده او در تیم فرمول یک ردبول رقم خواهد خورد. در اواسط فصل 2007، تیم تورو روسو که به نوعی تیم جوانان ردبول در فرمول یک به شمار می رود، فتل را به خدمت گرفت. همزمان اعلام شد که راننده آلمانی در فصل 2008 نیز برای این تیم مسابقه خواهد داد.

بعد از شروعی نه چندان مطمئن در تورو روسو، سباستین فتل در گرندپری ایتالیا 2008 نبوغ خود را به رخ دنیای اتومبیل رانی کشید. او در شرایط بارانی مونزا توانست پول پوزیشن کسب کند تا به جوان ترین راننده تاریخ فرمول یک تبدیل شود که برنده تعیین خط می شود.

فتل در مسابقه اصلی نیز عملکرد خوبی داشت. او در اکثر مسابقه پیشتاز بود و درنهایت توانست برنده این مسابقه شود تا با 21 سال و 73 روز، جوان ترین برنده یک گرندپری در تاریخ فرمول یک لقب بگیرد. درخشش فتل در تورو روسو، باعث شد تا رسانه های آلمانی به او لقب «بچه شوماخر» بدهند.

سباستین فتل در ردبول؛ پادشاه جدید فرمول یک

سباستین فتل در سال 2009 جانشین دیوید کولتارد شد. ردبول رفته رفته می خوست برای قهرمانی بجنگد و حضور راننده جوانی مثل فتل در این تیم، بهترین گزینه ممکن بود. فتل توانست در گرندپری چین 2009، اولین پول پوزیشن و اولین برد خود در ردبول را کسب کند که هر دو، اولین های تاریخ ردبول نیز به شمار می روند. با این وجود شروع فصل 2009 چندان برای ردبول و فتل خوب نبود و همین موضوع در پایاین به ضرر هر دو شد. اوج گیری فتل در پایان فصل دیگر فایده ای نداشت و او با اختلاف تنها 11 امتیاز، قهرمانی را از دست داد.

سباستین فتل؛ جوان ترین قهرمان تاریخ فرمول یک

در فصل 2010، ردبول بالاتر از مک لارن به قهرمانی تیمی رسید تا اولین عنوانش را تجربه کند. رقابت راننده ها اما تا مسابقه آخر ادامه داشت. سباستین فتل که این بار برای قهرمانی مصمم تر به نظر می رسید، باید با فرناندو آلونسویی می جنگید که سابقه 2 قهرمانی در کارنامه داشت.

برای اولین قهرمانی در فرمول یک، سباستین فتل باید فاصله 15 امتیازی خود با فرناندو آلونسو و 7 امتیازی اش با مارک وبر که هم تیمی اش بود را در مسابقه آخر جبران می کرد.

در مسابقه ابوظبی 2010، به طرز شگفت انگیزی همه چیز به نفع فتل پیش رفت تا راننده ردبول برنده این گرندپری شود و با توجه به رتبه هفتم آلونسو و رده هشتم وبر، قهرمان فصل 2020 شود. جالب است بدانید که فتل هیچگاه در آن فصل صدرنشین جدول راننده ها نبود. اولین صدرنشینی او در مسابقه آخر رقم خورد که به قهرمانی اش منجر شد. با این قهرمانی، سباستین فتل به جوان ترین قهرمان تاریخ فرمول یک تبدیل شد؛ رکوردی که همچنان پا برجا است.

قهرمانی های متوالی فتل و ردبول

قهرمانی در فصل 2010، تازه شروع کار سباستین فتل و ردبول بود. در فصل 2011، فتل یکی از آسان ترین و مقتدرانه ترین قهرمانی های تاریخ فرمول یک را به دست آورد. در حالی که در 2 فصل قبل، راننده آلمانی ردبول روی هم 9 پیروزی کسب کرده بود، در فصل 2011 فتل توانست 11 برد کسب کند و با اختلاف 122 امتیاز نسبت به جنسن باتن در رده دوم، قهرمان شود و دومین عنوان متوالی اش را کسب کند. آمار فتل در سال 2011 شگفت انگیز بود: 11 پیروزی، 15 پول پوزیشن، 17 سکو و کسب 392 امتیاز.

فصل 2012 اما شباهت بسیاری به فصل 2010 داشت. این بار هم فرناندو آلونسو و فراری، رقیب اصلی فتل و ردبول در مسیر قهرمانی بودند. با اینکه آلونسو فاصله تقریبا زیادی ایجاد کرده بود و در فاصله 7 مسابقه تا پایان فصل، 39 امتیاز برتری داشت اما بردهای متوالی فتل در اواخر فصل به کمک او آمد تا نه تنها به آلونسو برسد، بلکه با اختلاف 13 امتیازی نسبت به او وارد مسابقه پایانی شود.

شروع مسابقه آخر اما نزدیک بود تمام داشته های فتل را بر بار دهد. او در همان دور نخست تصادف کرد و عقب افتاد اما شرایط جوی به نفع فتل شد. او در پایان با ایستادن در جایگاه ششم و با تنها 3 امتیاز نسبت به فرناندو آلونسو، برای سومین بار قهرمان جهان شد.

فصل تاریخی 2013

تاریخ تکرار شد و بعد از یک فصل رقابتی، مجددا یک فصل خارق العاده از راه رسید. به نظر می رسید که فصل 2011 سباستین فتل دیگر تکرار نخواهد شد اما خیلی سریع این اتفاق رخ داد. سباستین فتل در این فصل توانست 13 پیروزی کسب کند که در آن زمان به طور مشترک با میشائیل شوماخر، رکورد بیشترین پیروزی در یک فصل فرمول یک به شمار می رفت. 9 مسابقه پایانی فصل 2013 نیز با پیروزی فتل به پایان رسید تا او با 9 پیروزی متوالی، رکوردی دست نیافتنی در فرمول یک ثبت کند. 397 امتیاز فتل در این فصل نیز در آن زمان رکورد بیشترین امتیاز در یک فصل تاریخ فرمول یک بود.

ترک ردبول و پیوستن به فراری

بعد از کسب 4 عنوان قهرمانی به همراه ردبول و سلطنت بر فرمول یک، سباستین فتل در سال 2014 یکی فصل بسیار بدی را تجربه کرد. با تغییر قوانین فرمول یک، ردبول دیگر برتری فصول گذشته خود را نداشت. حالا این مرسدس بود که حرف اول را در این مسابقات می زد. در این فصل دیگر خبری هم از مارک وبر نبود و بعد از بازنشسته شدن او، دنیل ریکاردو جانشنین هموطنش در ردبول شد.

بعد از کلنجار رفتن های فراوان با ماشین RB10، فتل اصلا نتوانست با ماشین جدید ردبول هماهنگ شود. برای اولین بار در دوران حرفه ای اش، هم تیمی اش او را شکست داد. فتل در این فصل هیچ بردی نیاورد و در پایان فصل اعلام کرد که یک سال زودتر از پایان قراردادش با ردبول، از این تیم جدا خواهد شد.

حضور در فراری؛ آرزویی که محقق شد

مثل بسیاری از راننده ها که آرزوی حضور در فراری و قرار گرفتن پشت فرمان ماشین سرخ این تیم را دارند، سباستین فتل نیز بارها از این گفته بود که دوست دارد روزی برای فراری مسابقه دهد. صحبت هایی مبنی ر رفتن فتل به فراری در سال 2012 به گوش می رسید اما او درنهایت برای فصل 2015 به فراری رفت و مسیر جدیدی را شروع کرد.

سباستین فتل در فراری؛ رقیب اصلی مرسدس و لوییس همیلتن

در روزهایی که مرسدس حرف اول و آخر را می زد، فراری امیدوار بود تا با جذب قهرمان 4 دوره فرمول یک، بتواند خاطرات خوش دوران میشائیل شوماخر را تکرار کند. فصل اول همکاری فتل و فراری در مجموع خوب بود. فتل توانست 3 پیروزی، 13 سکو و یک پول پوزیشن کسب کند و هم خودش شرایط بهتری را تجربه کند و هم فراری را به جمع مدعی ها برگرداند.

فصل 2016 را می توان یک عقبگرد به شمار آورد زیرا فتل و فراری در این فصل هیچ بردی به دست نیاوردند. با 7 سکویی که راننده آلمانی در این فصل کسب کرد، به رده چهارم جدول راننده رسید که یک رتبه پایین تر از فصل قبل بود.

فصل های 2017 و 2018؛ حسرت بزرگ فتل و فراری

در سومین فصل حضور سباستین فتل در فراری، به نظر می رسید که تیم ایتالیایی از شرایط خوبی برخوردار است و می تواند جدی ترین رقیب مرسدس باشد. شروع خوب فتل و فراری، همه را امیدوار کرد تا رقابتی هیجان انگیز را شاهد باشند. فتل در 6 مسابقه ابتدایی به 3 برد رسید و اختلافی 25 امتیازی در صدر جدول راننده ها به وجود آورد. بدشانس فتل و فراری اما شروع شد و در طرف دیگر، مرسدس بعد از تعطیلات تابستانی به هیولایی دست نیافتنی تبدیل شد. بعد از کسب 3 پیروزی در 6 مسابقه ابتدایی فصل، فتل تنها 2 برد در 14 مسابقه بعدی کسب کرد تا قهرمانی را به لوییس همیلتن واگذار کند.

با شروع فصل 2018، فراری مجددا اصلی ترین تهدید برای مرسدس به شمار می رفت و سباستین فتل یکبار دیگر این شانس را پیدا کرد تا برای قهرمانی با لوییس همیلتن رقابت کند. برای اولین بار در تاریخ فرمول یک، 2 راننده که سابقه 4 قهرمانی در این مسابقات را داشتند، با یکدیگر به رقابت پرداختند.

این فصل نیز با برتری فتل و فراری شروع شد. راننده آلمانی مثل فصل گذشته توانست خیلی سریع خودش را به صدر جدول راننده ها برساند اما سناریو فصل گذشته حتی تلخ تر از قبل تکرار شد. اوج گیری همیلتن و مرسدس و عدم موفقیت آپدیت های فراری به کنار، تصادف و خارج شدن فتل در گرندپری آلمان، آن هم در حالی که صدرنشین مسابقه بود، به نقطه عطف آن فصل تبدیل شد. در ادامه فتل بار دیگر رقابت قهرمانی را به همیلتن واگذار کرد.

روزهای سخت فتل در فراری؛ پایان رویای قهرمانی

فصل 2018 آخرین فرصت سباستین فتل بود تا برای کسب پنجمین قهرمانی خود تلاش کند. اشتباه های متعدد خود فتل در آن فصل باعث شد تا فشار بسیار زیادی به قهرمان 4 دوره فرمول یک وارد شود. با شروع فصل 2019، فراری دیگر توان رقابت با مرسدس را نداشت و فتل نیز برای دومین بار در دوران حرفه ای خود، مغلوب هم تیمی اش شد.

این بار شارل لکلر جوان که جانشین کیمی رایکونن شده بود، توانست فصل را بالاتر از فتل به پایان برساند. فصل 2020 حتی بدتر از 2019 بود و فراری به طرز فاجعه واری در این فصل ضعیف بود. فتل در این فصل تنها یکبار روی سکو قرار گرفت و در پایان فصل ضمن شکست مجدد از شارل لکلر، به رتبه سیزدهمین رسید که بدترین نتیجه اش در فرمول یک بود.

پایان تلخ در فراری و شروع دوران جدید با استن مارتین

بعد از 6 فصل حضور در فراری و کسب 14 پیروزی، 12 پول پوزیشن و 55 سکو، سباستین فتل فراری را ترک کرد و به استن مارتین پیوست. دوران او در فراری بسیار پر پیچ و خم بود و در مجموع اصلا آنطور که انتظار می رفت پیش نرفت. او به امید رقابت با مرسدس و بازگشت به سکوی قهرمانی به فراری رفت، اما نه فراری تیمی بود که بتواند در شرایط حساس تصمیم های درستی بگیرد و نه خود فتل مانند دوران ردبول، بی رحم و کم نقص ظاهر شد.

فراری در 2 فصل ماشین خوبی داشت اما در هر دو فصل مرسدس در پایان قوی تر ظاهر شد. 2 فصل پایانی فتل در فراری نیز یک فاجعه تمام عیار بود. او در این مدت تنها 1 پیروزی کسب کرد تا وداع تلخی با این تیم داشته باشد.

بعد از فراری، فتل راهی استن مارتین شد. همان ریسینگ پوینت سابق که یک تیم میان جدولی به شمار می رفت و دیگر می دانستیم که راننده محبوب آلمانی، نمی تواند برای پیروزی و کسب سکو تلاش کند. کم کم اولویت های خود فتل نیز تغییر کرد و این را می شد از مصاحبه ها و رفتارهایش متوجه شد. با این حال فتل همچنان در پیست مسابقه نیز تلاش خود را کرد و توانست در فصل 2021، اولین سکوی تاریخ استن مارتین در فرمول یک را کسب کند.

شخصیت جدید سباستین فتل؛ فراتر از فرمول یک

با رفتن به استن مارتین، سباستین فتل دیگر آن راننده سابق نبود. شخصیتی که تشنه پیروزی بود و تمام هدفش برتری در مسابقات فرمول یک بود، به چهره ای تبدیل شد که به موضوع های مهم تری از اتومبیل رانی فکر می کند و اولویت هایش تغییر کرد. سباستین فتل در سال های قبل نیز ثابت کرده بود که می توان روی او حساب کرد و حاضر است از چهره اش در مسیر درستی استفاده کند.

او از معدود راننده هایی بود که به وضوح از حق سیاه پوست ها دفاع کرد. در این راه بارها علیه نژادپرستی صحبت کرد و به دفاع از رقیب خود یعنی لوییس همیلتن و تمام راننده های سیاه پوست موتور اسپورت پرداخت.

فتل سعی می کرد تا به واسطه مسابقات مختلف فرمول یک که در کشورهای زیادی برگزار می شد، درباره موضوع های گوناگونی اطلاع رسانی کند. او در عربستان با زنان این کشور به مسابقه ای نمادین پرداخت تا درباره حق زنان در اتومبیل رانی صحبت کند، از تغییرات آب و هوایی و استفاده از سوخت های کربن خنثی گفت و به حمایت از محیط زیست پرداخت. چهره جدید سباستین فتل، خیلی سریع به یک نماد در فرمول یک تبدیل شد. به همین دلیل، پسر مغرور دیروز، به مرد محبوب امروز تبدیل شد.

بازنشستگی در پایان فصل 2022

در اواسط فصل 2022، سباستین فتل به طور رسمی اعلام کرد که در پایان فصل بازنشسته خواهد شد. فتل 35 ساله از این گفت که اولویت هایش تغییر کرده و دیگر نمی تواند تنها به اتومبیل رانی فکر کند و باید به موضوع های مهم تری از جمله فرزندانش برسد. فتل در حالی فرمول یک را ترک می کند که همواره به عنوان یکی از بهترین راننده های تاریخ این مسابقات شناخته می شود. همانطور که ذکر شد، او در سال های پایانی حضورش در فرمول یک، فراتر از یک راننده رفت و نقش مهمی در فعالیت های اجتماعی داشت.

فتل به یک الگو برای راننده های جوان تبدیل شد. شارل لکلر، هم تیمی فتل در فراری، بارها از تاثیر این راننده آلمانی در دوران حرفه ای خود گفته و از فتل به عنوان یک شخصیت مهم در زندگی اش یاد کرده است. ارتباط فتل با میک شوماخر، فرزند میشائیل شوماخر را نیز نمی توان از قلم انداخت.

شوماخر جوان که سال ها قبل پدرش به سباستین کمک کرد تا به راننده و شخصیت بهتری تبدیل شود، حالا فتل با تجربه را کنار خود داشت که در غیاب پدر، توانست او را در این مسیر کمک کند و به پیشرفت هموطنش کمک کند. میک شوماخر نیز به این موضوع اشاره کرد و گفت:

کاری که پدرم برای سباستین انجام داد را حالا او دارد برای من انجام می دهد.

آمار و رکوردهای سباستین فتل در فرمول یک

سباستین فتل با آماری فوق العاده و رکوردهای بسیاری فرمول یک را ترک می کند. ابتدا نگاهی داریم به آمار کلی او و سپس رکوردهای این راننده آلمانی را شرح می دهیم.

• 299 مسابقه
• 4 قهرمانی
• 53 پیروزی
• 122 سکو
• 57 پول پوزیشن
• 38 سریع ترین دور
• 3098 امتیاز

4 قهرمانی فتل به طور مشترک با الن پروست، در رتبه سوم بیشترین قهرمانی تاریخ فرمول یک است. 53 پیروزی و 122 سکوی او، سومین رکورد برتر تاریخ فرمول یک هستند. 57 پول پوزیشن فتل نیز در رتبه چهارم بیشترین پول پوزیشن تاریخ این رقابت ها قرار می گیرد.

• بیشترین پول پوزیشن در یک فصل (15)
• بیشترین صدرنشینی دورهای مسابقه در یک فصل (739)
• بیشترین پیروزی متوالی (9)
• بیشترین گرند اسلم متوالی (2)
• بیشترین پیروزی از پول پوزیشن در یک فصل (9)
• جوان ترین برنده تعیین خط؛ پول پوزیشن (21 سال و 72 روز)
• جوان ترین راننده ای که دابل کرده است؛ پول پوزیشن و پیروزی در یک مسابقه (21 سال و 73 روز)
• جوان ترین راننده ای که هت تریک کرده است (21 سال و 353 روز)
• جوان ترین قهرمان تاریخ فرمول یک (23 سال و 134 روز)