توپ طلا فرانس فوتبال معتبرترین جایزه انفرادی دنیای فوتبال به شمار می رود. در این مطلب نگاهی داریم به این عنوان و تاریخچه و رکوردهایش را بررسی می کنیم.
وقتی درباره جوایز فوتبال صحبت می شود، اولین عنوانی که مطرح می شود، توپ طلا است که توسط نشریه فرانس فوتبال به بهترین بازیکن سال اهدا می شود. آروزی هر فوتبالیستی کسب این عنوان است و توپ طلا معتبرترین عنوان فردی است که یک بازیکن می تواند در فوتبال حرفه ای آن را را به دست آورد. در این مطلب نگاهی داریم به توپ طلا و به معرفی این عنوان می پردازیم.
تاریخچه توپ طلا
گابریل هانو، فوتبالیست و ژورنالیست فرانسوی که تلاش های او باعث شکل گیری مسابقات لیگ قهرمانان اروپا شد، پیشنهاد جذاب دیگری نیز ارائه داد. هانو پیشنهاد داد تا به بازیکنی که در یک سال گذشته بهترین عملکرد را به نمایش گذاشته، جایزه ای اهدا شود. این پیشنهاد هانو توسط نشریه فرانس فوتبال مورد استقبال قرار گرفت. از سال 1956 قرار شد تا عنوانی به نام توپ طلا به بازیکنی که بهترین عملکرد را در یک سال میلادی داشته، اهدا شود.
برنده عنوان توپ طلا با رای گیری ژورنالیست های فوتبالی انتخاب می شد. در ابتدای شکل گیری این عنوان، تنها بازیکنان قاره اروپا نامزد دریافت این جایزه می شدند. مثل بسیاری از جوایز ورزشی، فرانس فوتبال هم تغییرات مختلفی در انتخاب برنده توپ طلا انجام داد.
اولین تغییر بزرگ در سال 1995 صورت گرفت که طبق آن، بازیکنان غیر اروپایی نیز نامزد دریافت این جایزه شدند. از سال 2010 تا 2015، توپ طلا با جایزه بهترین بازیکن سال FIFA، ادغام شد. در این مدت مربی ها و کاپیتان های تیم های ملی هر کشور نیز در رای گیری برنده این عنوان دخیل بودند.
سال 2016 همکاری فرانس فوتبال با FIFA به پایان رسید و توپ طلا به همان رویه سابق خود برگشت. از سال 1956 تا 2022، توپ طلا هر سال به بهترین بازیکن سال اهدا شده به غیر از سال 2020 که فرانس فوتبال به دلیل شیوع ویروس کرونا، تصمیم عجیبی گرفت و مراسمی در این سال برگزار نکرد. استنلی متئوس، اولین برنده تاریخ توپ طلا به شمار می رود.
برنده های توپ طلا
تا به امروز 26 بازیکن مختلف توانسته اند برنده توپ طلا شوند و 10 بازیکن نیز این عنوان را بیشتر از یکبار دریافت کرده اند. 20 کشور مختلف سابقه دریافت این جایزه را دارند. در رده باشگاهی نیز تا به امروز 20 باشگاه مختلف حداقل یک برنده توپ طلا داشته اند.
آرژانتین با 8 عنوان، پرافتخارترین کشور در زمینه توپ طلا به شمار می رود. باشگاه های بارسلونا و رئال مادرید نیز هر یک 12 بار سابقه دریافت این جایزه را دارند.
| سال | برنده | باشگاه | کشور |
| 1956 | استنلی متئوس | بلکپول | انگلیس |
| 1957 | آلفردو دی استفانو | رئال مادرید | اسپانیا |
| 1958 | ریموند کوپا | رئال مادرید | فرانسه |
| 1959 | آلفردو دی استفانو | رئال مادرید | اسپانیا |
| 1960 | لوییس سوارز | بارسلونا | اسپانیا |
| 1961 | عمر سیوری | یوونتوس | ایتالیا |
| 1962 | یوزف ماسوپوست | دوکلا پراگ | چکسلواکی |
| 1963 | لو یاشین | دینامو مسکو | شوروی |
| 1964 | دنیس لاو | منچستریونایتد | اسکاتلند |
| 1965 | اوزبیو | بنفیکا | پرتغال |
| 1966 | بابی چارلتون | منچستریونایتد | انگلیس |
| 1967 | فلورین آلبرت | فرانس واروش | مجارستان |
| 1968 | جرج بست | منچستریونایتد | ایرلند شمالی |
| 1969 | جانی ریورا | میلان | ایتالیا |
| 1970 | گرد مولر | بایرن مونیخ | آلمان غربی |
| 1971 | یوهان کرایف | آیاکس | هلند |
| 1972 | فرانتس بکن باوئر | بایرن مونیخ | آلمان غربی |
| 1973 | یوهان کرایف | بارسلونا | هلند |
| 1974 | یوهان کرایف | بارسلونا | هلند |
| 1975 | اولگ بلوخین | دینامو کیف | شوروی |
| 1976 | فرانتس بکن باوئر | بایرن مونیخ | آلمان غربی |
| 1977 | الن سیمنسن | مونشن گلادباخ | دانمارک |
| 1978 | کوین کیگان | هامبورگ | انگلیس |
| 1979 | کوین کیگان | هامبورگ | انگلیس |
| 1980 | کارل هاینتس رومنیگه | بایرن مونیخ | آلمان غربی |
| 1981 | کارل هاینتس رومنیگه | بایرن مونیخ | آلمان غربی |
| 1982 | پائولو روسی | یوونتوس | ایتالیا |
| 1983 | میشل پلاتینی | یوونتوس | فرانسه |
| 1984 | میشل پلاتینی | یوونتوس | فرانسه |
| 1985 | میشل پلاتینی | یوونتوس | فرانسه |
| 1986 | ایگور بلانوف | دینامو کیف | شوروی |
| 1987 | رود گولیت | میلان | هلند |
| 1988 | مارکو فن باستن | میلان | هلند |
| 1989 | مارکو فن باستن | میلان | هلند |
| 1990 | لوتار ماتئوس | اینتر | آلمان |
| 1991 | ژان پیر پاپین | مارسی | فرانسه |
| 1992 | مارکو فن باستن | میلان | هلند |
| 1993 | روبرتو باجو | یوونتوس | ایتالیا |
| 1994 | هریستو استویچکوف | بارسلونا | بلغارستان |
| 1995 | ژرژ وه آ | میلان | لیبریا |
| 1996 | ماتیاس زامر | دورتموند | آلمان |
| 1997 | رونالدو | اینتر | برزیل |
| 1998 | زین الدین زیدان | یوونتوس | فرانسه |
| 1999 | ریوالدو | بارسلونا | برزیل |
| 2000 | لوئیس فیگو | رئال مادرید | پرتغال |
| 2001 | مایکل اوون | لیورپول | انگلیس |
| 2002 | رونالدو | رئال مادرید | برزیل |
| 2003 | پاول ندود | یوونتوس | جمهوری چک |
| 2004 | آندری شوچنکو | میلان | اوکراین |
| 2005 | رونالدینیو | بارسلونا | برزیل |
| 2006 | فابیو کاناوارو | رئال مادرید | ایتالیا |
| 2007 | کاکا | میلان | برزیل |
| 2008 | کریستیانو رونالدو | منچستریونایتد | پرتغال |
| 2009 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2010 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2011 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2012 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2013 | کریستیانو رونالدو | رئال مادرید | پرتغال |
| 2014 | کریستیانو رونالدو | رئال مادرید | پرتغال |
| 2015 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2016 | کریستیانو رونالدو | رئال مادرید | پرتغال |
| 2017 | کریستیانو رونالدو | رئال مادرید | پرتغال |
| 2018 | لوکا مودریچ | رئال مادرید | کرواسی |
| 2019 | لیونل مسی | بارسلونا | آرژانتین |
| 2021 | لیونل مسی | پاریسن ژرمن | آرژانتین |
| 2022 | کریم بنزما | رئال مادرید | فرانسه |
| 2023 | لیونل مسی | اینتر میامی | آرژانتین |
رکوردهای توپ طلا
لیونل مسی تا به امروز 8 بار برنده توپ طلای فرانس فوتبال شده که بالاتر از 5 عنوان کریستیانو رونالدو، یک رکورد به شمار می رود. مسی اولین بازیکنی بود که 4 بار برنده این جایزه شد و تنها بازیکنی است که 4 سال متوالی به این عنوان رسیده است. مسی تنها بازیکنی است که به سه تیم مختلف، به توپ طلا رسیده است. مسی و رونالدو تنها بازیکنان تاریخ فوتبال هستند که بیشتر از 3 بار برنده توپ طلا شده اند. این دو 18 بار نامزد دریافت توپ طلا شده اند که یک رکورد به شمار می رود.
بیشتر بخوانید:
ژرژ وه آ اولین بازیکن غیر اروپایی است که برنده توپ طلا شده است. کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه تا به امروز هر کدام 5 برنده مختلف داشته اند. باشگاه رئال مادرید نیز با 8 برنده مختلف، در میان باشگاه ها رکورددار است.
| بازیکن | تعداد توپ طلا |
| لیونل مسی | 8 |
| کریستیانو رونالدو | 5 |
| میشل پلاتینی | 3 |
| یوهان کرایف | 3 |
| مارکو فان باستن | 3 |
| فرانتس بکن باوئر | 2 |
| رونالدو نازاریو | 2 |
| آلفردو دی استفانو | 2 |
| کوین کیگان | 2 |
| کارل هاینتس رومنیگه | 2 |
بهترین باشگاه ها
باشگاه اینتر میامی آمریکا، تنها باشگاه غیر اروپایی است که سابقه کسب توپ طلا دارد.
| نام باشگاه | تعداد بازیکن | تعداد کسب توپ طلا |
| رئال مادرید | 8 | 12 |
| بارسلونا | 6 | 12 |
| یوونتوس | 6 | 8 |
| میلان | 6 | 8 |
| بایرن مونیخ | 3 | 5 |
| منچستریونایتد | 4 | 4 |
| دینامو کیف | 2 | 2 |
| اینتر | 2 | 2 |
| هامبورگ | 1 | 2 |
| آیاکس | 1 | 1 |
| بنفیکا | 1 | 1 |
| بلکپول | 1 | 1 |
| دورتموند | 1 | 1 |
| مونشن گلادباخ | 1 | 1 |
| دوکلا پراگ | 1 | 1 |
| دینامو مسکو | 1 | 1 |
| فرانس واروش | 1 | 1 |
| لیورپول | 1 | 1 |
| مارسی | 1 | 1 |
| اینتر میامی | 1 | 1 |
بهترین کشورها
| نام کشور | تعداد بازیکن | تعداد کسب توپ طلا |
| آرژانتین | 1 | 8 |
| آلمان | 5 | 7 |
| فرانسه | 5 | 7 |
| هلند | 3 | 7 |
| پرتغال | 3 | 7 |
| ایتالیا | 5 | 5 |
| برزیل | 4 | 5 |
| انگلیس | 4 | 5 |
| شوروی | 3 | 3 |
| اسپانیا | 2 | 3 |
| بلغارستان | 1 | 1 |
| کرواسی | 1 | 1 |
| جمهوری چک | 1 | 1 |
| چکسلواکی | 1 | 1 |
| دانمارک | 1 | 1 |
| مجارستان | 1 | 1 |
| لیبریا | 1 | 1 |
| ایرلند شمالی | 1 | 1 |
| اسکاتلند | 1 | 1 |
| اوکراین | 1 | 1 |
نظرات کاربران