جام ملت های اروپا؛ هر آنچه باید بدانید

جام ملت های اروپا یا اصطلاحا مسابقات یورو، معتربرترین مسابقات فوتبال ملی در قاره اروپا است. نگاهی داریم به این مسابقات.

جام ملت های اروپا مهم ترین و معتبرترین مسابقات ملی قاره اروپا است و مثل جام جهانی، هر چهار سال یکبار برگزار می شود. به باور بسیاری، به دلیل اینکه اکثر قدرت های ملی در قاره اروپا هستند، سطح یورو حتی از جام جهانی نیز بالاتر است. به طور کلی، بعد از جام جهانی، همواره مسابقات یورو در سطح ملی بالاترین ارزش را دارد و تیم های اروپایی بیشترین تلاش خود را جهت رسیدن به جام این مسابقات انجام می دهند. در ادامه نگاهی داریم به جام ملت های اروپا.

تاریخچه جام ملت های اروپا

اگر بخواهیم تاریخچه مسابقات اروپایی را بررسی کنیم، باید به قرن 19 و اواسط قرن بیستم برگردیم. در اواخر قرن 19، تیم های بریتانیایی انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند در تورنمنتی به مصاف هم می رفتند. به باور بسیاری، این تورنمنت اولین تورنمنت اروپایی تاریخ فوتبال به شمار می رود. در اواسط قرن بیستم نیز کشورهایی نظیر ایتالیا، اتریش، مجارستان، یوگوسلاوی، چک اسلواکی و سوئیس در تورنمت هایی متعدد به مصاف یکدیگر رفتند.

با این حال هیچ یک از این تورنمنت ها حالت رسمی نداشتند و به همین دلیل نمی توان آن ها را یک تورنمنت معتبر نامید. هنری دلونی (Henri Delaunay) دبیرکل فدراسیون فوتبال فرانسه، در سال 1927 پیشنهاد برگزاری مسابقات ملی اروپایی را مطرح کرد. با این حال بیشتر از 30 سال طول کشید تا پیشنهاد او اجرائی شود.

سرانجام در سال 1958 و سه سال بعد از مرگ دلونی، تصمیم گرفته شد تا مسابقاتی با نام قهرمانی اروپا برگزار شود. همچنین مقرر شد تا نام دلونی بر روی جام قهرمانی این مسابقات قرار بگیرد تا ادای احترامی به او باشد.

اولین دوره

در سال 1960، اولین دوره جام ملت های اروپا در فرانسه برگزار شد. 17 تیم در مرحله مقدماتی به مصاف هم رفتند و از میان آن ها چهار تیم به دور نهایی رسیدند و درنهایت شوروی با شکست یوگوسلاوی به عنوان قهرمانی رسید. این دوره حاشیه کم نداشت. در دور مقدماتی اسپانیا از بازی برابر شوروی به دلایل سیاسی انصراف داد و از طرفی تیم های مطرحی همچون ایتالیا، آلمان غربی و هلند نیز حاضر به رقابت در این دوره نشدند.

پیشرفت و گسترش مسابقات

علی رغم حضور تیم های زیاد در مرحله مقدماتی، مرحله اصلی و نهایی جام ملت های اروپا به مدت 5 دوره با همان فرمت چهار تیم برگزار شد. در سال 1980، سرانجام تیم های حاضر در یورو به 8 تیم رسید و تا 4 دوره این فرمت ادامه داشت. از سال 1996 تا 2012، تعداد تیم های حاضر در جام ملت های اروپا به 16 تیم رسید و از سال 2016 نیز 24 تیم در مرحله نهایی این مسابقات شرکت می کنند.

نحوه برگزاری جام ملت های اروپا

همانطور که در بخش قبلی ذکر شد، تعداد تیم های حاضر در جام ملت های اروپا به مرور زمان تغییر کرده است. در حال حاضر جام ملت های اروپا با حضور 24 تیم برگزار می شود. از سال 1980، تیم میزبان به طور خودکار در این مسابقات حاضر می شود و نیاز به رقابت های مقدماتی ندارد. 23 تیم دیگر اما باید ابتدا در مسابقات مقدماتی شرکت کنند تا جواز حضور در مرحله اصلی را پیدا کنند.

24 تیم حاضر در جام ملت های اروپا در مراسمی قرعه کشی می شوند و در 6 گروه چهار تیمی قرار می گیرند. دو تیم برتر هر گروه به همراه چهار تیم برتر که در رده سوم گروه خود قرار گرفتند، به دور حذفی صعود می کنند و به این ترتیب 16 تیم دور یک هشتم نهایی را برگزار می کنند. مراحل بعدی نیز به همین ترتیب با فرمت تک حذفی برگزار می شود.

رکوردهای جام ملت های اروپا

فرانسه با سه میزبانی، بیشتر از هر کشور دیگری میزبان جام ملت های اروپا بوده است. آلمان (آلمان غربی)، پرافتخارترین تیم تاریخ این مسابقات است. ژرمن ها به 6 فینال رسیده اند که بیشتر از هر تیم دیگری است. سه قهرمانی آلمان در کنار سه قهرمانی اسپانیا، رکورد بیشترین قهرمانی در جام ملت های اروپا نیز به شمار می رود.

به غیر از آلمان و اسپانیا، تنها دو تیم دیگر سابقه بیشتر از یک قهرمانی در کارنامه خود دارند: فرانسه و ایتالیا. در مجموع 10 کشور مختلف سابقه قهرمانی در جام ملت های اروپا را دارند. در ادامه نگاهی داریم به قهرمانان جام ملت های اروپا.