جام جهانی بسکتبال

جام جهانی بسکتبال، مسابقات معتبری است که هر چهار سال یکبار برگزار می شود. نگاهی داریم به جام جهانی بسکتبال و نحوه برگزاری آن.

• آشنایی با رشته بسکتبال

جام جهانی بسکتبال هر چهار سال یکبار تحت نظر فدراسیون جهانی بسکتبال (FIBA) برگزار می شود. این مسابقات، مهم ترین تورنمنت FIBA به شمار می رود. در رشته بسکتبال، جام جهانی بعد از المپیک، بیشترین ارزش را میان مسابقات بین المللی دارد. در این مطلب نگاهی داریم به تاریخچه، نحوه برگزاری و رکوردهای این مسابقات.

تاریخچه مسابقات جهانی بسکتبال

بعد از موفقیت بسکتبال در المپیک 1948، رناتو ویلیام جونز که یکی از مدیرهای فدراسیون جهان بسکتبال بود، پیشنهاد برگزاری مسابقات جهانی بسکتبال را ارائه داد. ویلیام جونز از موفقیت بسکتبال در المپیک گفت و جام جهانی فوتبال را مثال زد که چگونه همین مسیر را طی کرده است. با موافقت FIBA، قرار شد تا هر چهار سال یکبار، تورنمنتی با نام مسابقات جهانی بسکتبال (FIBA World Championship) برگزار شود.

آرژانتین اولین میزبان این مسابقات بود. این کشور از میزبانی خود به بهترین شکل استفاده کرد و در پایان قهرمان نیز شد. درست مثل مسابقات المپیک، بازیکنان حرفه ای اجازه شرکت در این مسابقات را نداشتند. قانونی که باعث می شد تا کشور آمریکا، بازیکنان کالج و دانشگاه خود را روانه این مسابقات کند و خبری از بازیکنان NBA نباشد. با این حال بسیاری از کشورهای اروپایی، به دلیل اینکه لیگ حرفه ای نداشتند، این قانون را دور می زدند و با مهره های اصلی خوب وارد مسابقات جهانی بسکتبال می شدند.

تغییر قوانین و شروع دوره جدید

بعد از اینکه بسکتبالیست های حرفه ای اجازه بازی در المپیک را پیدا کردند، FIBA نز از سال 1994، این اجازه را داد تا حرفه ای ها وارد مسابقات جهانی بسکتبال شوند. به این ترتیب در سال 1994، بازیکنان NBA برای اولین بار اجازه پیدا کردند تا در این مسابقات شرکت کنند. با اینکه آمریکا پرافتخارترین کشور تاریخ این مسابقات است اما معمولا این تیم با قدرت چندانی به جام جهانی نمی رود و هدف اصلی ایالات متحده، همواره مسابقات المپیک است.

لازم به ذکر است که از سال 2014، نام مسابقات جهانی بسکتبال به جام جهانی بسکتبال (FIBA Basketball World Cup) تغییر پیدا کرد.

نحوه برگزاری جام جهانی بسکتبال

از اولین دوره در سال 1950 تا سال 2014، جام جهانی بسکتبال در همان سالی برگزار می شد که جام جهانی فوتبال هم برگزار می شد. به دلیل عدم تداخل با جام جهانی فوتبال، سال های برگزاری این مسابقات تغییر کرد و این تورنمنت به جای سال 2018، در سال 2019 برگزار شد. اکنون این مسابقات یک سال بعد از جام جهانی فوتبال برگزار می شود.

تیم های حاضر در جام جهانی بسکتبال در طول سال ها تغییر کرده اند. در حال حاضر این مسابقات با حضور 32 تیم برگزار می شود. برای رسیدن به این تورنمنت، مسابقات مقدماتی در هر قاره برگزار می شود. قاره اروپا 12 نماینده در جام جهانی بسکتبال دارد که بیشتر از هر قاره دیگری است. قاره آمریکا 7 تیم دارد، آسیا و اقیانوسیه که با یکدیگر رقابت می کنند، 7 تیم را راهی جام جهانی می کنند، قاره آفریقا 5 نماینده دارد و کشور میزبان هم به طور خودکار در این مسابقات شرکت می کند.

مسابقات اصلی

32 تیم حاضر در مسابقات جام جهانی بسکتبال، به 8 گروه چهار تیمی تقسیم می شوند. دو تیم برتر هر گروه، به مرحله بعدی صعود می کنند. در اینجا مجددا 4 گروه چهار تیمی تشکیل می شود. شکل گیری این گروه ها به این صورت است که دو تیم برتر مرحله گروهی، با دو تیم برتر گروهی دیگر هم گروهی می شوند (به عنوان مثال دو تیم برتر گروه A با دو تیم برتر گروه B). در اینجا تیم ها فقط با دو تیم دیگری که جدید هستند روبرو می شوند. نتایج دور گروهی به این مرحله هم کشیده می شود و با توجه به آن ها، دو تیم برتر به مرحله یک چهارم نهایی صعود می کنند.

از مرحله یک چهارم نهایی تا فینال، مسابقات تک حذفی برگزار می شود.این رقابت ها علاوه بر مسابقه رده بندی، شامل مسابقاتی برای تعیین تیم های پنجم تا سی و دوم نیز می شود.

نحوه امتیازدهی در مرحله گروهی

امتیازدهی در جام جهانی بسکتبال متفاوت تر از چیزی است که انتظار دارید. هر پیروزی 2 امتیاز دارد و هر شکست نیز شامل یک امتیاز می شود. به دلیل اینکه رده بندی تیم ها به طور دقیق مشخص می شود، برای هر شکست نیز امتیاز درنظر گرفته شده است. اگر امتیاز تیم ها با یکدیگر برابر شد، نتیجه بازی رو در رو، ملاک قرار داده می شود.

پرافتخارترین تیم های تاریخ جام جهانی بسکتبال

تا به امروز 7 کشور مختلف قهرمان جام جهانی بسکتبال شده اند و کاپ جیمز نی اسمیت را بالای سر برده اند. در این میان، تیم های ایالات متحده و یوگوسلاوی هر کدام با 5 قهرمانی، بیشترین مدال طلا را در این مسابقات به دست آورده اند. در مجموع آمریکا با کسب 12 مدال طلا، نقره و برنز، پرافتخارترین تیم تاریخ این مسابقات به شمار می رود.

لیست کشورهای مدال آور